Honoré δ’O / KIDNAP

(ENG below)

Naar aanleiding van het 40-jarig bestaan van de Sint-Lukasgalerie Brussel, dat als het ware wordt gevierd met het opdoeken ervan, maakt kunstenaar Honoré δ’O als kunstwerk een performatieve installatie: ‘KIDNAP’.
Het hele voorafgaande verhaal dat naar KIDNAP leidt is de fundering en de dakbedekking van het gebeuren. Het gebouw is afgewerkt, het wordt onzichtbaar. Het instituut heeft bestaan, het verdwijnt.

 

Voorgeschiedenis

Het hele voorafgaande verhaal dat naar KIDNAP leidt, is de fundering en de dakbedekking van het gebeuren. Het gebouw is afgewerkt, het wordt onzichtbaar. Het instituut heeft bestaan, het verdwijnt. De voorgeschiedenis van de Sint-Lukasgalerie maakt van het KIDNAP – project de sluitsteen van zijn volledige geschiedenis. Het beëindigen van de feitelijke werking van de Sint-Lukasgalerie gaat over in zijn geestelijke tegenhanger van zowel herinnerde als vergeten ervaringen. Ontelbare memen hebben zich verspreid en blijven zich verspreiden over de hele wereld, ze maken nu deel uit van nieuwe organismen in de structuur van andere en komende geschiedenissen die op hun beurt met wetenschappelijke zekerheid  zullen verdwijnen, gepaard gaand met vreugde en barensweeën, verdriet en verlossing.

Van object naar subject

In het proces van vol naar leeg, van een materiële naar een immateriële aanwezigheid valt onze aandacht gelukkig én automatisch terug, ook helemáál, op de mens, op de wezenlijke kern van de zaak, die al te vaak verdrukt en vergeten wordt, of in de hemel geprezen. Cycli van verandering, van in het beeld verschijnen en uit het beeld verdwijnen hebben ijkpunten nodig. De kwaliteit van een verhaal drukt zich ook uit in een sterk einde. Het 40-jarige bestaan van de galerie wordt ongewild gevierd met het opdoeken ervan. Filip Luyckx, curator en een drijfveer van de galerie die zich met hart en ziel de laatste vijfentwintig jaar inzette voor de kunst, ziet zijn geesteskind verdwijnen tijdens zijn laatste werkjaren van zijn loopbaan. Als onverbloemd ‘geschenk’ bij een afscheid kan dit aankomen.

Op reis

KIDNAP stelt aan Filip Luyckx voor om zich ditmaal niet meer uit te sloven en letterlijk in alle rust afstand te nemen van zijn geesteskind, het van op afstand te bekijken, te waarderen en een plaats te geven. KIDNAP is dwingend, hij heeft ditmaal geen keuze, Kunstenaar Honoré d’O kidnapt hem weg van de plaats waar hij zijn functie vervult. KIDNAP voert Filip Luyckx  mee op reis naar een hem onbekende bestemming. De reis – met de trein, niet per vliegtuig – betekent het zich bewust verwijderen van de vertrouwde locatie naar een reeks onbepaalde plekken op een route. In de eerste plaats is er geen ander doel dan de verwijdering, er is geen noodzakelijke bestemming.

Toch een doel

(deviatie van de doelloosheid)

(continue paradox tussen wel of niet, goed of slecht, de ethische context waarin de aard van de mens verschijnt bij monde van dubbelzinnige en meer-zinnige betekenissen)

Waarom niet langzaam reizen – tegen een ontspannende snelheid –  naar bijvoorbeeld .een willekeurig amfitheater op Sicilië, of specifieker naar het Oor van Dionysus, een grot in de vorm van een oor, vernoemd naar een tiran uit de Oudheid (in het archeologische park Neapolis te Syracuse).

Creativiteit, de core business van een kunstschool, kan de ontwikkeling of de uitvoering van een plan aanpassen, in een andere richting duwen.

(een scharniermoment waar het scheppende aspect van kunst zich afkeert van het functioneren van kunst ten behoeve van de consument, weg van het aspect ‘exploitatie’)

KIDNAP staat symbool voor de artistieke nieuwsgierigheid en het verlangen naar kennis. We treden buiten de veilige krijtlijnen van de reeds verworven kennis en ervaring. Dat gebeurt in tijd en ruimte telkens opnieuw zolang een individu, een samenleving of de mensheid nog veerkracht bezit. Die  drang naar weten vertoont opvallende parallellen met het bijbels scheppingsverhaal. Eenmaal we van de appel hebben geproefd, krijgen we de smaak ervan te pakken en lijkt dat kennisproces onstuitbaar. Wat bereiken we ermee? Worden de mens en de wereld er finaal beter van? Leidt de kennis enkel tot concentratie van macht en verdoemenis van de rest, of nog erger tot de vernietiging van de wereld? Wat doen we als geïnformeerde toeschouwers meer dan al of niet hoofdschuddend toekijken? Kunnen we wel iets zinnigs doen en vanuit welke positie?  Wie neemt er verantwoordelijkheid, voor het geheel en finaal voor onszelf?

In de Sint-Lukasgalerie bouwt Honoré d’O een wandgrote versie van A Bite of Knowledge, een confronterende associatie tussen Eva (aan het begin der tijden) en de klimaatactiviste Greta Thunberg (die ons wijst op een potentieel eindpunt). De figuur van Eva die in de appel bijt is ontleend aan een allegorisch schilderij van Luca Cranach, een Duitse renaissancekunstenaar. Ze staat symbool voor het verleidelijke startpunt van de menselijke evolutie, zodra we de eerste kennis begonnen te vergaren. Eva was omringd door een natuurlijk paradijs en geconfronteerd met een belofte van een schier eindeloze kennis. Greta daarentegen bijt tijdens haar vlammende toespraken haast in de microfoon als een ultieme noodkreet. Ze staat symbool voor zoveel wetenschappers, klimaatactivisten en van al wie zorg draagt voor mens en wereld. De kracht van de metafoor overschrijdt alle vragen over de personen van Eva en Greta, die net als de kunstliefhebber ook maar mensen zijn. Het gaat over ons als kijker. Sinds Eva bezitten we bergen kennis en nog veel meer ligt binnen ons handbereik. Maar zover dreigt het nooit te komen, want dat aards paradijs is grotendeels door ons toedoen na duizenden jaren verloederd, alsmaar in een versneld tempo, omgekeerd evenredig aan de groei van kennis.

In plaats van de galerie leeg te laten bouwt Honoré d’O deze setting als decor en comfort voor de ‘bemiddelaar’, die bemiddelt tussen de kidnapper  – op reis met zijn ‘slachtoffer’ – en de bezoeker van de ongewone tentoonstelling. Als toeschouwer worden we visueel en fysiek met de grote installatie geconfronteerd. De materialen en technieken zijn eenvoudig, we herkennen ze uit het doordeweekse leven. Maar de inventiviteit van de compositie is origineel en gebeurt met een vanzelfsprekendheid alsof de kunst uit de ordening van de natuur voortvloeit. We herkennen de harmonische verhoudingen tussen objecten en mensen zoals die te ontdekken vallen in het doordeweekse leven, alsof inde onuitgesproken ordening nog iets van de natuurlijke kennis uit dat aards paradijs weergalmt. De installatie maakt gebruik van ruimtelijke inzichten, alsook van sculpturale en picturale beeldtaal (triptiekvorm).  Alom ontdekken we visuele verbanden waarvan de diepere betekenis ons ontgaat. Verbindingen, diepte en transparantie springen in het oog. Wat het beeld suggereert, wordt als het ware vervolgt in de lege ruimte en in de architectuur buiten het kader. De opgeroepen ervaring ontsnapt aan de driedimensionale ruimte en betreedt verdere dimensies die reiken tot in ons bewustzijn en emoties. Daartoe behoort ongetwijfeld ook de ethische dimensie en de geestelijke aspecten van ons mens zijn, die ook weer terug te vinden zijn in de natuur en de kosmos. De bezoeker wordt uitgenodigd om mentaal te kijken en te denken voorbij de kaders. Grote kunstwerken overleven niet vanuit hun canon, laat staan hun loutere waarde als objecten. Ze dienen tot meer dan louter een investeringsobject, een icoon voor het massatoerisme, het nationale prestige. Kunstwerken worden niet gemeten door kijkcijfers, maar door de mentale hoduing van bezoekers die generatie na generatie kunstwerken herbeleven en naar hun eigen tijd en leven vertalen. Zonder waarnemers met een vrij bewustzijn, het bestaan van ruimte en tijd alsook een leefbare planeet, verdwijnt de kunstbeleving en meteen ook de waarde van alle kunstwerken. Dat zijn de basisvoorwaarden voor de receptie van kunst. De waarnemer moet toelaten dat een kunstwerk een relatie aangaat met zijn geest, dat het aspecten van hemzelf en van de wereld aanraakt voorbij zijn / haar beperkte ego. Het kunstwerk zit vol avontuurlijke ‘risico’s’, net als het leven zelf van bij de geboorte of het aards paradijs. Een eenzijdig gemanipuleerde wereld vervreemdt ons van de intuïtie, de verantwoordelijkheid, de zorgzaamheid voor het geheel, de affiniteit met de grotere tijd en ruimte, de geschiedenis en de toekomst, de bestemming van de planeet en van onszelf.

Dress Code

De bezoeker maakt zichzelf artistiek klaar om de confrontatie met de kunst aan te gaan. Hij/zij bedenkt een ‘ritueel’, een handeling, een voor-en nabereiding van zijn/haar bezoek aan de tentoonstelling. Dit ritueel is een ‘eigen’ kader rond de kunstbeleving die niet door de kunst, door het instituut, door de conventie, door traditie aangemaakt is. Het is een ‘eigen’ engagement dat door niets of niemand gedirigeerd wordt.

Zoals de kidnapper en de gekidnapte zich verwijderd hebben van de officiële plaats van het gebeuren, om tot een eigen, bewust, nuchter, objectief en vooral subjectief (en avontuurlijk!) perspectief te komen, zo kan ook de bezoeker tav zijn tentoonstellingsbezoek een attitude bedenken die dat standpunt vertolkt.

De bemiddelaar formuleert met de bezoeker een mogelijk passende dress code.

De aantekeningen en bedenkingen van de bemiddelaar wordt in het bemiddelaarsboek genoteerd.

 

_____________________

 

Creativiteit baart creativiteit

KIDNAP is een kunstwerk, een performatieve installatie. Ze beeldt een ‘scene van betrokkenheid’ uit, die zich afspeelt in een bepaalde ruimte/tijd, met vaste concrete en losse veranderlijke elementen die verbindingen aangaan buiten de grenzen van die bepaalde ruimte/tijd. De levende ingredienten kunnen het project naar afgeleide projecten sturen die gedeeltelijk of helemaal opgeslorpt worden door de kidnapping, of reeds een andere vorm aannemen, die mogelijk de kidnapping opslorpt.

‘KIDNAP’ zal vanaf 11 december starten in de Sint-Lukasgalerie tot 20.12.19. Het project loopt verder in 2020 vanaf 08.01 tot 14.02, telkens van woensdag tot vrijdag, van 13 tot 16u.

_____________________

(ENG)

Artist ‘abducts’ curator

Exhibition project for the Sint-Lukas Gallery Brussels by Honoré d’O

November – December 2019 – January 2020

 

‘L’art fait la vie plus intéressante que l’art’ (Robert Filliou)

 

Previous history

The prelude that led to KIDNAP is also its foundation and roofing. The building was finished, it becomes invisible. The institute existed, it disappears. The previous history of the Sint-Lukas Gallery makes the KIDNAP project the keystone of its entire history. The termination of the Sint-Lukas Gallery’s operation turns into its spiritual counterpart of both remembered and forgotten experiences. Innumerable memes have spread and continue to spread across the world. They are now part of new organisms in the structure of other and future histories that will in turn disappear, with scientific certainty and accompanied by joy and labor pains, sorrow and redemption.

From object to subject

In the process from full to empty, from a material to an immaterial presence, our attention is fortunately, automatically and even completely redirected towards the human being, to the very core of the matter, which is all too often either suppressed and forgotten or praised to the skies. Cycles of change, of appearance and disappearance, require benchmarks. The quality of a story is measured by a strong ending. Unwillingly, the 40^th anniversary of the gallery will be celebrated with its closure. Filip Luyckx, the curator and driving force behind the gallery who has devoted himself to the arts with heart and soul for the past twenty-five years has watched his brainchild fade away during the final years of his career. Such a farewell ‘gift’ can hit hard.

On a journey

KIDNAP implores Filip Luyckx not to go the extra mile, but to literally distance himself from his brainchild in peace and quiet, to regard it from a distance, to appreciate it and give it a place. KIDNAP is insistent: this time he has no choice, artist Honoré d’O kidnaps him from the place where he carries out his role. KIDNAP takes Filip Luyckx on a journey to an unknown destination. The journey ­– by train, not by plane – means consciously moving away from a familiar location to a series of indeterminate points on a route. In the first place there is no other purpose than the removal, there is no essential destination.

A purpose nonetheless

(deviation from purposelessness)

(continuous paradox between yes and no, good and bad, the ethical context in which the nature of man emerges through ambiguous meanings that can be interpreted in a variety of ways)

Why not travel slowly – at a relaxing speed – to, for example, an amphitheatre in Sicily, or, more specifically, to the Ear of Dionysius, a cave shaped like an ear, named after an ancient tyrant (in Neapolis Archaeological Park in Syracuse).

Creativity, the core business of an art school, can push the direction of the development or implementation of a plan in a different direction.

(A pivotal moment in which the creative aspect of art turns away from the functioning of art to the benefit of the consumer, away from the aspect of “exploitation”)

KIDNAP symbolises artistic curiosity and the desire for knowledge. We step beyond the limits of pre-existing knowledge and experience. This happens over and over again in time and space for as long as an individual, a society or humanity has any resilience left. This hunger for knowledge shows striking parallels with the biblical story of the Creation. Once we have tasted the apple, we acquire a taste for it and this process of knowledge seems unstoppable. What do we achieve by it? Will humans and the world ultimately benefit? Does knowledge simply lead to the concentration of power and the damnation of the rest, or, even worse, to the destruction of the world? What do we, well-informed spectators, do but watch and maybe shake our heads? Are we able to do something meaningful and from what position? Who takes responsibility, for the whole and ultimately for ourselves?

In the Sint-Lukas Gallery, Honoré d’O builds a wall-sized version of A Bite of Knowledge, a confrontational association between Eve (at the beginning of time) and climate activist Greta Thunberg (who draws our attention to a potential end point). The figure of Eve biting the apple is taken from an allegorical painting by Luca Cranach, a German Renaissance artist. She symbolises the seductive starting point of human evolution that began as soon as we began to acquire knowledge. Eve found herself in a natural paradise, confronted with the promise of nearly unlimited knowledge. Greta, on the other hand, seems on the brink of biting her microphone during her passionate speeches, as the ultimate cry of distress. She represents so many scientists, climate activists and anyone who cares for the world and the humans that inhabit it. The power of the metaphor outweighs any questions about Eve and Greta personally, who, like the art lover, are only human beings. It’s about us as viewers. Ever since Eve, we have possessed heaps of knowledge and much more is within reach. But we will most likely not reach it, because thousands of years later, largely thanks to our own actions, that earthly paradise has degenerated, at an ever-increasing speed, inversely proportional to the growth of knowledge.

Instead of letting the gallery stand empty, Honoré d’O builds this setup as a backdrop and comfort for the ‘mediator’, who mediates between the kidnapper — out on a journey with his ‘victim’ — and the visitor of this unusual exhibition. As spectators, we are visually and physically confronted with the sizeable installation. The materials and techniques used are simple, we recognize them from everyday life. But the inventiveness of the composition is original and takes place with a certain naturalness as if the art ensues from natural order. We recognize the harmonious relationships between objects and people that we encounter in day-to-day life, as if the unspoken order echoes something of the natural knowledge from that earthly paradise. The installation makes use of spatial insights, as well as sculptural and pictorial imagery (triptych form). Everywhere we look, we discover visual connections of which the deeper meaning eludes us. Connections, depth and transparency catch the eye. What the image suggests is continued, as it were, in the empty space and in the architecture outside the frame. The experience that is evoked breaks out of the three-dimensional space and enters dimensions that lie further off and extend into our very consciousness and emotions. Included are the ethical dimension and the spiritual aspect of our humanity, which can also be found in nature and the cosmos. The visitor is invited to look with their mind and think beyond frameworks. Great works of art do not live on because of their position in the canon, let alone their value as objects. They serve a bigger purpose than that of mere investment objects, icons of mass tourism, of national prestige. The value of artworks is not measured by audience ratings, but by the mental attitude of visitors who, generation after generation, relive works of art and translate them into their own time and life. Without spectators and their free consciousness, the existence of space and time and a liveable planet, the experience of art as well as the value of all artworks would disappear. These are the prerequisites for the reception of art. The spectator must allow a work of art to enter into a relationship with their own mind, to touch aspects of themselves and the world, beyond their limited ego. The artwork is full of adventurous ‘risks’, just like life itself from birth or the earthly paradise onwards. A unilaterally manipulated world alienates us from intuition, responsibility, a degree of caring for the whole, an affinity with the greater time and space, history and the future, the destination of the planet and of ourselves.

Dress code

The visitor prepares themselves artistically to enter into a confrontation with the art. They devise a ‘ritual’, an action, a preparation and cessation of their visit to the exhibition. This ritual is their “personal” framework for the experience of art that was not created by the art itself, the institution, convention, or by tradition. It is a “personal” engagement directed by nothing and nobody.

Like the kidnapper and the kidnapped who moved away from the official place of the event to develop their own conscious, plain, objective and above all subjective (and adventurous!) perspective, the visitor can devise an attitude that expresses their point of view with regard to their visit to the exhibition.

The mediator formulates, with the visitor, an appropriate dress code.

The mediator’s notes and suggestions will be noted in the mediator’s book.

_____________________

 

Creativity fosters creativity

 

KIDNAP is an artwork, a performance installation. It depicts a ‘scene of involvement’ that takes place in a specific space/time with fixed concrete and loose changeable elements that interconnect outside the boundaries of that specific space/time. The living ingredients can steer the project towards derived projects that are partly or wholly absorbed by the kidnapping or change into another form, perhaps absorbing the kidnapping.

 

 

 

 

 

 

 

.